آبسه دندان در اثر تجمع عفونت به شکل یک تکه در دهان شما ایجاد می‌شود. آبسه دندان می‌تواند به بافت دهان شما آسیب برساند و به سایر نواحی منتقل شود. آبسه دندان، خود به خود درمان نمی‌شود و نیاز به مداخله‌ی متخصص دندانپزشکی دارد.
درمان فوری آبسه دندان و ورم صورت، به شکل موقت با مصرف برخی آنتی‌بیوتیک‌ها (مثل آموکسی سیلین و مترونیدازول) و تسکین درد با داروهایی مثل ژلوفن یا مفنامیک اسید صورت می‌گیرد.
آبسه دندان ممکن است خود را به شکل درد دندان یا لثه، قرمزی در دهان، حساسیت به سرما یا گرما در دهان، تورم فک یا صورت و مشکل در جویدن غذا یا بازکردن دهان خود را نشان دهد.
در ادامه با من همراه باشید تا راهکارهای آسان و موثری را برای تسکین درد آبسه دندان و کاهش ورم صورت به شما ارائه کنم.
آبسه دندان چیست؟
آبسه دندان درواقع یک تجمع چرکی ناشی از آلودگی باکتریایی در لثه‌ی شماست. این عفونت ممکن است به شکل یک جوش یا یک تورم نمایان در دهان شما خود را نشان دهد. در برخی افراد این تورم به حدی زیاد می‌شود که بر روی شکل صورتشان هم اثر می‌گذارد.
سه نوع عفونت می‌توانند باعث ایجاد آبسه در دندان شما شوند:
- عفونت لثه: شروع عفونت در لثه و عدم آسیب به دندان و ساختارهای نگهدارنده‌ی آن
- عفونت پری اپیکال: شروع عفونت در ریشه‌ی دندان (داخلی‌ترین قسمت دندان که حاوی عروق خونی و اعصاب است) و انتقال به استخوان و ایجاد ورم در صورت.
- عفونت پریودنتال: ایجاد عفونت در استخوان و بافت‌های محافظ دندان شما. این نوع آبسه اغلب ناشی از اختلال در لثه ایجاد می‌شود و در بزرگسالان شایع‌تر است.
چه کسانی بیشتر در معرض ابتلا به آبسه دندان هستند؟
- افراد سیگاری
- افراد مبتلا به خشکی دهان (زروستومیا)
- افرادی که بهداشت دهانشان را رعایت نمی‌کنند.
- افراد مبتلا به نقص سیستم ایمنی یا افراد با سیستم ایمنی ضعیف
علائم آبسه دندان چیست؟
اگر به آبسه دندان مبتلا شدید، ممکن است علائم را به شکل زیر تجربه کنید:
- درد در هنگام جویدن مواد غذایی
- درد به شکل سوزنی و حاد
- انتقال درد به سمت گردن، فک یا گوش شما
- درد به هنگام مصرف مواد غذایی سرد یا گرم
- احساس تلخی در دهان
- قرمزی و درد لثه
- لق‌شدن دندان‌ها
- ایجاد نواحی دردناک در فک پایین یا بالا
- ایجاد زخم باز و تخلیه شونده در لثه
علائم ممکن است بیشتر پیشروی کند و به شکل تب، حالات سرماخوردگی و التهاب غدد لنفاوی خود را نشان دهد.
علت ایجاد آبسه دندان چیست؟
هر چیزی که باعث شود تا بافت لثه‌ی شما در معرض آلودگی با باکتری قرار بگیرد، می‌تواند باعث ایجاد آبسه‌ی دندان در شما شود.
از جمله شایع‌ترین علل ایجاد آبسه دندان عبارتند از:
- حفره‌های عمیق در دندان: هرچقدر حفره یا پوسیدگی در دندان شما بیشتر باشد، لثه و دندان شما با احتمال بالاتری در تماس با لثه‌ی شما خواهند بود. باکتری‌های دهان شما در هنگام مصرف مایعات و مواد غذایی، تولید اسید می‌کنند که این اسید در ایجاد پوسیدگی دندان‌های شما نقش به سزایی بازی می‌کند.
- شکستگی دندان: دندان شکسته و آسیب‌دیده، تماس باکتری‌ها را با بخش‌های پایینی و لثه‌ی دهان شما بیشتر می‌کنند. بنابراین اگر دندان‌های شما شکسته شده است، سریع‌تر به دنبال درمان آن باشید.
- بیماری لثه (پریودنتال): در بیماری لثه، التهاب و عفونت در بافت‌های اطراف دندان اتفاق می‌افتد. با پیشرفت بیماری لثه، باکتری‌ها بیشتر به عمق لثه نفوذ پیدا می‌کنند و ممکن است شرایط بدتر شود.
- آسیب به دندان: آسیب یا ضربه به دندان، حتی اگر در حد ترک کوچک هم باشد، احتمال ایجاد آبسه دندان و آلودگی دندان و لثه‌ی شما نسبت به باکتری‌ها را بالا می‌برد.
درمان فوری آبسه دندان و ورم صورت چگونه است؟
هدف از درمان، ریشه‌کنی عفونت در دندان شما و پیشگیری از ابتلای مجدد شما به عفونت است. بنابراین راهکارهای درمان شامل موارد ذیل خواهد بود:
- برش بافت و تخلیه‌ی عفونت: در واقع دندانپزشک شما با ایجاد یک حفره‌ی کوچک در ناحیه‌ی ملتهب و چرکین شما، عفونت را خارج می‌کند.
- کانال ریشه: در این حالت، پالپ دندان شما خارج می‌شود و حفره‌ی ایجادشده یا مواد خاصی پر می‌شود تا احتمال عفونت مجدد را در شما کاهش دهد. پالپ دندان تا زمانی که دندان در حال رشد است مهم است و پس از آن خارج‌کردن پالپ مشکلی ایجاد نمی‌کند.
- کشیدن دندان: گاهی اوقات دندان آسیب‌دیده، قابل ترمیم نیست و دندانپزشک تصمیم می‌گیرد دندان شما را بکشد.
- تجویز آنتی بیوتیک: باید بدانید آنتی بیوتیک می‌تواند در مبارزه با باکتری‌ها موثر باشد اما شما را از عامل اصلی، که دندان آسیب‌دیده است خلاص نمی‌کند.
علاوه بر موارد قبل، سعی کنید غذاهای نرم و آبکی میل کنید، از خوردن ترکیبات غذایی خیلی گرم یا سرد خودداری کنید و با مسواک نرم، دندان‌هایتان را تمیز کنید.
تجربه بیماران
نازنین، ۴۲ ساله “من نازنین هستم، ۴۲ سال دارم و حدود یک هفته بود که دندان عقلم درد می‌کرد. روز به روز درد بیشتر شد تا جایی که نتونستم درست غذا بخورم. صورت من هم متورم شده بود و احساس ناخوشایندی داشتم. به پیشنهاد یکی از دوستانم، برای تسکین سریع از آب نمک گرم استفاده کردم که درد و تورم رو تا حدی کاهش داد. اما به دلیل اینکه عفونت پیشرفت کرده بود، به دندانپزشک مراجعه کردم و درمان با آنتی‌بیوتیک شروع شد. بعد از تخلیه آبسه، دندانپزشک پیشنهاد داد که دندان رو بکشم تا عفونت به طور کامل از بین بره. روز به روز بهتر شدم و حالا هیچ دردی ندارم.”
مصطفی، ۵۰ ساله “اسم من مصطفی است و ۵۰ سال دارم. به دلیل مشغله زیاد، مدت‌ها به مشکلات دندانیم رسیدگی نکردم و به همین دلیل به آبسه دندان مبتلا شدم. صبح‌ها با درد شدید در ناحیه دندان‌ها و صورت مواجه می‌شدم و حتی نمی‌توانستم حرف بزنم. برای تسکین سریع، از کمپرس یخ استفاده کردم که باعث کاهش تورم شد. بعد از مدتی، با مراجعه به دندانپزشک، آبسه تخلیه شد و برای پیشگیری از گسترش عفونت، آنتی‌بیوتیک شروع کردم. همچنین دندانپزشک توصیه کرد که دندان رو بکشم تا دیگر نیازی به درمان‌های پیچیده نباشد.”
امیر، ۳۵ ساله “امیر هستم، ۳۵ سال دارم. یک شب درد شدیدی در دندان عقب فکم حس کردم که با گذشت زمان به گونه و صورتم هم منتقل شد. صبح روز بعد صورت من متورم شد و به‌طور واضح آبسه دندان پیدا کردم. ابتدا از مسکن‌های معمول مثل ایبوپروفن استفاده کردم تا کمی درد رو کنترل کنم. اما وقتی متوجه شدم که تورم و درد کمتر نمی‌شه، به دکتر مراجعه کردم. دکتر من رو به دندانپزشک ارجاع داد که آبسه رو تخلیه کرد و برای درمان التهاب، آنتی‌بیوتیک تجویز کرد. در عرض چند روز وضعیت من بهتر شد. در نهایت با کشیدن دندان و مصرف دارو، عفونت کاملاً از بین رفت.”
سوالات متداول
آبسه دندان چیست و چرا به وجود می‌آید؟
آبسه دندان یک عفونت باکتریایی است که معمولاً در نتیجه پوسیدگی شدید دندان یا آسیب به دندان ایجاد می‌شود. این عفونت می‌تواند باعث جمع شدن چرک در ریشه دندان یا اطراف آن شود و ممکن است به تورم صورت، درد شدید و حساسیت در ناحیه دندان منجر شود.
یا آبسه دندان باعث تورم صورت می‌شود؟
بله، آبسه دندان می‌تواند باعث تورم صورت شود. عفونت از ریشه دندان به بافت‌های اطراف گسترش می‌یابد و موجب التهاب و تورم در صورت یا فک می‌شود. این تورم معمولاً به صورت یک برآمدگی یا ورم در ناحیه گونه، فک یا زیر چشم مشاهده می‌شود.
آیا آبسه دندان خودبه‌خود درمان می‌شود؟
خیر، آبسه دندان نیاز به درمان پزشکی دارد. عفونت ممکن است خود به خود بهتر نشود و در صورت عدم درمان، ممکن است گسترش یابد و مشکلات جدی‌تری مانند عفونت خون (سپسیس) یا آسیب دائمی به دندان ایجاد کند.
آیا آبسه دندان می‌تواند به سایر قسمت‌های بدن منتقل شود؟
بله، اگر آبسه دندان درمان نشود، می‌تواند باعث گسترش عفونت به سایر قسمت‌های بدن شود. عفونت می‌تواند به عروق خونی وارد شده و در صورت عدم درمان، به اعضای حیاتی مانند قلب یا مغز برسد، که خطرناک است.
جمع بندی
آبسه دندان، در اثر تجمع عفونت در بافت اطراف دندان یا لثه ایجاد می‌شود. در واقع در اثر آسیبی که به دندان می‌رسد، احتمال آلودگی بافت لثه با باکتری بالا می‌رود و در نتیجه در اثر تجمع باکتری، آبسه ایجاد می‌شود. آبسه دندان خود به خود درمان نمی‌شود و حتما باید عفونت از محل آلوده، توسط دندانپزشک خارج شود. آبسه دندان ممکن است خود را به شکل درد دندان که به فک، گردن یا گوش می‌رسد، لق‌شدن دندان، بوی بد دهان، درد به هنگام نوشیدن یا خوردن مواد غذایی سرد یا گرم و … نشان دهد. توجه داشته باشید که راهکار نهایی، تنها پیش دندانپزشک شماست.
منابع
